ဖမ္းဆီးျခင္းဆိုင္ရာ က်င့္ထုံးဥပေဒပုဒ္မမ်ား-

ဖမ္းဆီးျခင္းဆိုင္ရာ က်င့္ထုံးဥပေဒပုဒ္မမ်ား-

(က)    အဖမ္းခံရမည့္သူက အသာတၾကည္အဖမ္းမခံလၽွင္ ကိုယ္ထိလက္ေရာက္ ခ်ဳပ္ေႏွာင္ဖမ္းဆီးရမည္။ (က်င့္ ၄၆(၁))
(ခ )    ဖမ္းဆီးျခင္းကို အၾကမ္းဖက္ခုခံလၽွင္ျဖစ္ေစ (သို႔) တိမ္းေရွာင္ရန္အားထုတ္လၽွင္ျဖစ္ေစ ဖမ္းဆီးရမိရန္ လိုအပ္သည့္နည္းအားလုံးကို သုံးနိုင္သည္။ (က်င့္ ၄၆(၂))

(ဂ )    ေသဒဏ္(သို႔)တစ္သက္တစ္ကၽြန္းဒဏ္ထိုက္သည့္ ျပစ္မွုျဖင့္ စြပ္စြဲခံရသူမဟုတ္က ေသေအာင္ လုပ္ခြင့္မရွိ။ (က်င့္ ၄၆(၃))
(ဃ) အဖမ္းခံရမည့္သူကျဖစ္ေစ၊ ၎ကိုအားေပးသူကျဖစ္ေစ အၾကမ္းဖက္ခုခံသည့္အခါ (သို႔) အႏၲရယ္ျပဳလာသည့္အခါ ျပစ္မွုဆိုင္ရာ ဥပေဒပုဒ္မ - ၁ဝဝ အရ ကာကြယ္ခုခံပိုင္ခြင့္ရွိေၾကာင္း သတိျပဳရမည္။
(င )  အဖမ္းခံရမည့္သူ ဝင္ေရာက္ေနသည္ဟု ယုံၾကည္ရန္အေၾကာင္းရွိသည့္ ေနရာတစ္ခုခုအတြင္းသို႔ ဝင္ေရာက္ဖမ္းဆီးရန္ ခြင့္ေတာင္းလၽွင္ ၎ေနရာတြင္ ေနထိုင္သူ (သို႔) ရွိေနသူက ဝင္ေရာက္ျခင္း ျပဳရမည္။ (ပုဒ္မ-၄၇)
(စ )    ယင္းသို႔ ဝင္ေရာက္ခြင့္မရလၽွင္ အဆိုပါေနရာ၊ အေဆာက္အဦး၏ ျပဴတင္းတံခါးတို႔ကို ခ်ိဳးဖ်က္ဝင္ေရာက္နိုင္သည္။ (က်င့္ ၄၈)
(ဆ)    ဖမ္းဆီးရန္အလို႔ငွာ ေနရာ (သို႔) အိမ္အတြင္းသို႔ ဝင္ေရာက္ၿပီး ျပန္မထြက္နိုင္ပါက ယင္းေနရာ (သို႔) အိမ္၏ ျပဴတင္းတံခါးတို႔ကို ခ်ိဳးဖ်က္ဖြင့္လွစ္နိုင္သည္။ (က်င့္ ၄၉)
(ဇ )    ဝရမ္းမပါဘဲ ဖမ္းဆီးရမိသူကို ျပည္ေထာင္စု ျမန္မာနိုင္ငံအတြင္း မည္သည့္ေနရာသို႔မဆို လိုက္လံဖမ္းဆီးနိုင္သည္။ (က်င့္ ၄၈)
ျပစ္မွုဆိုင္ရာက်င့္ထုံးဥပေဒပုဒ္မ ၅၄ (၁)
မည္သည့္ရဲတပ္ဖြဲ႕ဝင္မဆို ေအာက္ပါသူမ်ားကို ဝရမ္းမပါဘဲ ဖမ္းဆီးခြင့္ရသည္-
    (ပထမ)    အေရးပိုင္သည့္ ျပစ္မွုတစ္ခုခုတြင္ ပါဝင္သူ/တိုင္တန္းျခင္းခံရသူ/ သတင္းေပးျခင္းခံရသူ/     သကၤာမကင္းသူ။
    (ဒုတိယ)    အိမ္ေဖာက္ထြင္းသည့္ကိရိယာကို ဥပေဒႏွင့္ညီေသာအေၾကာင္းမရွိဘဲ လက္ရွိ ေတြ႕သူ။
    (တတိယ)    ဝရမ္းေျပးအျဖစ္ ေၾကာ္ျငာျခင္းခံရသူ။
    (စတုတၣ)    ခိုးရာပါပစၥည္းဟု မသကၤာေသာပစၥည္းႏွင့္ေတြ႕ရွိ၍ အေၾကာင္းလုံေလာက္စြာ မေျပာနိုင္သူ။
    (ပဥၥမ)    ရဲတပ္ဖြဲ႕ဝင္မ်ား အလုပ္ဝတၱရားေဆာင္ရြက္ေနစဥ္ ဟန္႔တားသူ၊ ဥပေဒႏွင့္အညီ ထုတ္ထားရာ မွထြက္ေျပးသူ/ အားထုတ္သူ။
    (ဆဌမ)    ျမန္မာနိုင္ငံ (ၾကည္း၊ ေရ၊ ေလ)တပ္မွ ထြက္ေျပးသူဟု သကၤာမကင္းရွိသူ။
    (သတၱမ)    ျမန္မာနိုင္ငံအပ၌ က်ဴးလြန္ေသာျပစ္မွုမ်ားတြင္ စပ္ဆိုင္ပါဝင္၍ ထိုျပစ္မွုအတြက္ ျပစ္မွု က်ဴးလြန္သူအား သက္ဆိုင္ရာနိုင္ငံသို႔ ေပးအပ္ေရးႏွင့္ သက္ဆိုင္ရာနိုင္ငံမွ ေတာင္းဆိုေရး ဥပေဒအရအျခားနည္းျဖင့္ ဖမ္းဆီးခံထိုက္သူ။
    (အဌမ)    က်င့္ ၅၆၅(၃)အရ ျပဌာန္းေသာ နည္းဥပေဒကို က်ဴးလြန္သူေထာင္လြတ္ အက်ဥ္းသား။
    (နဝမ)    ဥပေဒႏွင့္အညီ ဝရမ္းမပါဘဲဖမ္းဆီးနိုင္ခြင့္ရွိ၍ အျခားရဲစခန္းမွ အေၾကာင္းၾကား စာအရ ဖမ္းဆီးခံထိုက္သူ။
    (၁)    တတိယအပိုဒ္၌ ဝရမ္းေျပးကို က်င့္ ၅၉(၁)အရ အရပ္သားလည္း ျဖစ္နိုင္သည္။ အေရးမပိုင္သည့္ ျပစ္မွုက်ဴးလြန္ၿပီး ေျပးေသာ္လည္း က်င့္ ၈၇ အရေၾကာ္ျငာၿပီးသည့္အခါ     ဖမ္းနိုင္သည္။
    (၂)    ရဲမွတာဝန္ေဆာင္ရြက္စဥ္ သာမန္ဟန္႔တားလၽွင္ ျပစ္မွုပုဒ္မ ၁၇၆ အရ အေရးယူနိုင္ၿပီး     အေရးယူမပိုင္မွုျဖစ္သည္။
    (၃)    က်င့္ ၅၆၅(၃)အရ နည္းဥပေဒကို ေဖာက္ဖ်က္သူကို ျပစ္မွုပုဒ္မ ၁၇၆ အရ အေရးယူနိုင္ၿပီး အေရးယူမပိုင္မွုျဖစ္သည္။
    (၄)    အျခားရဲစခန္းမွ စာျဖင့္ဖမ္းခိုင္းရာတြင္ အဖမ္းခံရမည့္သူ၏ အမည္၊ ေနရပ္ အျပင္ မည္သည့္ အတြက္ဖမ္းရန္ ဝရမ္းမပါဘဲ ဖမ္းနိုင္ေၾကာင္းပါရွိရမည္။(ရဲလက္စြဲ ၁၆၆၈)

ရဲတပ္ဖြဲ႕ဝင္တစ္ဦးသည္ ေအာက္ပါအခြင့္အာဏာမ်ားအရ တစ္ဦးတစ္ေယာက္အား ဝရမ္းမပါဘဲ ဖမ္းဆီးနိုင္သည္-
(က)    က်င့္ထုံးပုဒ္မ ၅၄(၁)၊ ပထမပိုဒ္ႏွင့္ နဝမပိုဒ္အထိ ျပဌာန္းခ်က္မ်ားတြင္ အက်ဳံးဝင္သူမ်ား။
(ခ)    က်င့္ထုံးပုဒ္မ ၅၅ အရ ျပစ္မွုႀကိဳတင္ကာကြယ္ေရးအတြက္ ျပစ္မွုအျမဲက်ဴးလြန္တတ္ သူမ်ား၊ အလုပ္အကိုင္အထင္ရွားမရွိသူမ်ား၊ ေက်ာ္ေဇာသတင္းရွိသူမ်ားကို ဖမ္းဆီးျခင္း။
(ဂ )   က်င့္ထုံးပုဒ္မ ၅၆ အရ ရဲအေရးပိုင္ေသာ ျပစ္မွုကို စုံစမ္းေထာက္လွမ္းသည့္ အခါ ဖမ္းဆီးျခင္း။
(ဃ)   က်င့္ထုံးပုဒ္မ ၅၇ အရ အေရးမပိုင္သည့္ ျပစ္မွုက်ဴးလြန္သည့္အခါ အမည္၊ ေနရပ္လိပ္စာတို႔ကို ေပးရန္ျငင္းလၽွင္ (သို႔) မမွန္ေသာအမည္၊ ေနရပ္လိပ္စာကိုေပးလၽွင္။
(င )   က်င့္ထုံးပုဒ္မ ၅၄(၆)အရလည္းေကာင္း၊ ပုဒ္မခြဲ ၅ အရ စည္းကမ္းခ်က္ျဖင့္ လြတ္ေသာ အမိန္႔ကို ပယ္ဖ်က္သည့္အခါ။
(စ )   က်င့္ထုံးပုဒ္မ ၁၂၈ အရ ဥပေဒႏွင့္ ဆန္႔က်င္ေသာ အစုအေဝးကို လူစုခြဲသည့္အခါ လူကြဲေစရန္ (သို႔) ဥပေဒအရ အေရးယူရန္။
(ဆ)   က်င့္ထုံးပုဒ္မ ၁၅၁ အရ ရဲအေရးပိုင္ေသာ ျပစ္မွုက်ဴးလြန္ျခင္းမွ တားဆီးရန္။
(ဇ )   က်င့္ထုံးပုဒ္မ ၄ဝ၁ (၃)အရ စည္းကမ္းသတ္ျဖင့္လြတ္ထားေသာ ေထာင္လြတ္အား စည္းကမ္းခ်က္ ပယ္ဖ်က္ေသာအခါ (သို႔) လြတ္ၿငိမ္းခ်မ္းသာခြင့္ပယ္ဖ်က္ေသာအခါ (သို႔) ဆိုင္းငံ့အမိန္႔ကိုပယ္ဖ်က္ေသာအခါ။
(စ် )   အထူးႏွင့္အေထြေထြဥပေဒ (သို႔) အျခားတည္ဆဲဥပေဒကိုခ်ိဳးေဖာက္၍ရဲအေရးပိုင္သည့္ျပစ္မွုျဖစ္ သည့္အခါ။