ေငြမ်ားမ်ားရမွ ျမန္မာႏုိင္ငံ လွ်ပ္စစ္မီး မ်ားမ်ား ထုတ္ႏုိင္မယ္

ညေနပိုင္းအခ်ိန္တြင္ ေတြ႔ရသည့္ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕လယ္ေခါင္ျမင္ကြင္း။ ေအာက္တိုဘာ ၂၃၊ ၂၀၁၂။

ျမန္မာႏုိင္ငံဟာ အာရွတိုက္မွာ လူတဦးခ်င္း လွ်ပ္စစ္ဓာတ္အားသံုးစြဲမႈ အနိမ့္ဆံုးႏုိုင္ငံေတြထဲမွာ ပါ၀င္ပါတယ္။ ရန္ကုန္လိုၿမိဳ႕ႀကီးမွာေတာင္မွ ရာႏႈန္းျပည့္ လွ်ပ္စစ္မီး ခုခ်ိန္ထိ မရေသးပါဘူး။ လွ်ပ္စစ္မီးရတဲ့ ေက်းလက္ေဒသက တႏုိင္ငံလံုး ရဲ႕ ၁၆% ပဲရွိပါတယ္။ ဒီလိုျဖစ္ရတာဟာ လွ်ပ္စစ္မီးထုတ္လုပ္ဖို႔ သယံဇာတ အရင္းအျမစ္ေတြ မရွိလို႔မဟုတ္ဘဲ အရင္းအျမစ္က ပံုေနၿပီး ေငြေၾကးမတတ္ႏုိင္တဲ့အတြက္ေၾကာင့္ မထုတ္ႏုိင္တာပါ။ ဒီအေျခအေနေတြနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး အာရွဖြံ႔ၿဖိဳးေရးဘဏ္ ADB က စြမ္းအင္ဆိုင္ရာကၽြမ္းက်င္သူတဦးကို ဆက္သြယ္ေမးျမန္းၿပီး ဒီသီတင္းပတ္ရဲ႕ စီးပြားေရးက႑မွာ တင္ဆက္ထားပါတယ္။

ျမန္မာႏုိင္ငံဟာ Greater Mekhong Sub-Region လို႔ေခၚတဲ့ မဟာမဲေခါင္ေဒသထဲမွာ အပါအ၀င္ျဖစ္ၿပီး ၁၉၉၂ ခုႏွစ္ထဲ ကစလို႔ ျမန္မာႏုိင္ငံရဲ႕ စြမ္းအင္အရင္းအျမစ္ေတြကို ADB က ေလ့လာတာေတြလုပ္ခဲ့တာမွာ လံုေလာက္တဲ့ စြမ္းအင္ အရင္းအျမစ္ေတြ ရွိတယ္ ဆုိတာကို ေတြ႔ထားတယ္လို႔ ADB ရဲ႕ အေရွ႕ေတာင္အာရွေဒသဆိုင္ရာ စြမ္းအင္ဌာန ၫႊန္ၾကားေရးမွဴး အန္ထိုနီ ဂ်ဴဒ္ (Anthony Jude) က ဗီြအိုေအကိုေျပာပါတယ္။

“အေျခခံအားျဖင့္ ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ အရင္းအျမစ္ေတြ အေျမာက္ အမ်ားရွိပါ တယ္။ ေရအားလွ်ပ္စစ္ ဆိုရင္ မီဂါ၀ပ္ တစ္သိန္းေက်ာ္ရွိပါတယ္။ ဒါေပမဲ့လည္း ေရအားလွ်ပ္စစ္နဲ႔ ပတ္သက္ရင္ တာရွည္ ခံႏုိင္မယ့္အေျခခံနဲ႔ ၾကည့္ဖို႔လိုပါတယ္။ မီဂါ၀ပ္ တစ္သိန္းလံုးကိုေတာ့ ထုတ္လို႔မရပါဘူး။ သဘာ၀ ပတ္၀န္းက်င္နဲ႔ တာရွည္ခံမႈကိစၥေတြကို အေျခခံရပါမယ္။ မီဂါ၀ပ္ ႏွစ္ေသာင္း သံုးေသာင္းေလာက္ ကေတာ့ ျဖစ္ႏုိင္ေျခရွိပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ အေတာ့္ကို ႀကီးမားတဲ့ စြမ္းအင္ပမာဏကို ထုတ္ယူႏုိင္တဲ့ အလားအလာရွိပါတယ္။”

စြမ္းအင္သယံဇာတကို ထုတ္ယူတဲ့ကိစၥေျပာမယ္ဆိုရင္ သဘာ၀ပတ္၀န္းက်င္ေရးရာကိစၥကလည္း ထည့္မစဥ္းစားဘဲ မေနလို႔ မရတဲ့ကိစၥပါ။ ဘယ္လို စြမ္းအင္စီမံကိန္းမ်ဳိးကိုပဲ လုပ္သည္ျဖစ္ပါေစ သဘာ၀ပတ္၀န္းက်င္ေရးရာ၊ လူမႈေရးရာနဲ႔ ဇီ၀မ်ဳိးကြဲေတြ ထိန္းသိမ္းေစာင့္ေရွာက္ေရးဆိုင္ရာ ADB ကခ်မွတ္ထားတဲ့ အကာအကြယ္ေပးေရး စည္းမ်ဥ္းစည္းကမ္းေတြအတိုင္း ျဖစ္ရပါ မယ္လို႔ မစၥတာဂ်ဴဒ္ကေျပာပါတယ္။

အဲဒီအတြက္ကိုပဲ ၿပီးခဲ့တဲ့သီတင္းပတ္အတြင္း ေနျပည္ေတာ္မွာ ႏွစ္ရက္ၾကာ အလုပ္႐ံုေဆြးေႏြးပြဲ တခုကို ADB က လုပ္ခဲ့ၿပီး သက္ဆုိင္ရာ ၀န္ႀကီးဌာနေတြက တာ၀န္ရွိသူေတြ တက္ေရာက္ခဲ့ၾက တယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။

စြမ္းအင္သယံဇာတ အရင္းအျမစ္ေတြ အေျမာက္အမ်ားရွိတယ္ဆိုေပမဲ့လည္း အဲဒီစြမ္းအင္ေတြကို ထုတ္ယူၿပီး လူထု လက္ေတြ႔ အသံုးျပဳႏုိင္ေအာင္ တကယ္တမ္း ထုတ္ယူဖို႔အတြက္ က ေငြေၾကး ပမာဏ အေျမာက္အမ်ား လိုတာပါ။ စြမ္းအင္က႑မွာ ဆယ္စုႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ အလံုအေလာက္ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈ မလုပ္ခဲ့တာေၾကာင့္ ဒီက႑ဟာ အထိနာေနရတာျဖစ္ၿပီး ျမန္မာႏုိင္ငံရဲ႕ လူဦးေရ ေလးေယာက္မွာ တေယာက္ပဲ လွ်ပ္စစ္မီး သံုးစြဲေနႏုိင္တယ္လို႔ ADB က ေထာက္ျပ ထားတာျဖစ္ပါတယ္။

“စြမ္းအင္က႑မွာ လိုအပ္ခ်က္ေတြက ႀကီးမားလွပါတယ္။ ထုတ္လုပ္ေရး၊ သယ္ပို႔ေရး၊ ျဖန္႔ျဖဴးေရး က႑အားလံုးမွာပါပဲ။ သယ္ပို႔က႑ဟာ ဆိုးဆိုးရြားရြားကို ပ်က္စီးေနပါ တယ္။ ျဖန္႔ျဖဴးေရးပိုင္း ဟာလည္း စနစ္ ပ်က္စီးေနပါၿပီ။ စြမ္းအင္က႑မွာ ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈအားနည္းခဲ့၊ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈအသစ္ေတြ မလုပ္ခဲ့ပါဘူး။ ဒါ့အျပင္ လွ်ပ္စစ္ဓာတ္အားဆိုင္ရာ ဥပေဒကလည္း သိပ္ႀကီး ေဟာင္းႏြမ္းေနၿပီး ေခတ္မမီေတာ့ပါဘူး။ ၁၉၄၈ ခုႏွစ္က ျပဌာန္းခဲ့ၿပီး ၁၉၆၂ ခုႏွစ္မွာ မြမ္းမံျပဌာန္းထားတဲ့ ဥပေဒပါ။ ေဒသတြင္းႏုိင္ငံေတြျဖစ္တဲ့ ကေမာၻဒီးယားတို႔၊ လာအိုတို႔နဲ႔ ယွဥ္ရင္ေတာင္ အေတာ္ေလးကို ေခတ္ေနာက္က်ေနပါတယ္။”

စြမ္းအင္က႑အတြက္ လိုအပ္တဲ့ ေငြေၾကးပမာဏကို ထိထိေရာက္ေရာက္ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံႏုိင္တာ ကလည္း ႏုိင္ငံတကာက စြမ္းအင္ကုမၸဏီႀကီးေတြပဲျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့လည္း စစ္အစိုးရ အဆက္ဆက္ရဲ႕ လူ႔အခြင့္အေရးခ်ဳိးေဖာက္မႈေတြေၾကာင့္ အေနာက္ႏုိင္ငံေတြက ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ ဒဏ္ခတ္ အေရးယူမႈေတြ ခ်မွတ္ခဲ့တဲ့အတြက္ တကယ့္ ဒိတ္ဆိုတဲ့ စြမ္းအင္ကုမၸဏီ ႀကီး ေတြ ျမန္မာႏုိင္ငံ စြမ္းအင္က႑မွာ အၿပိဳင္အဆိုင္ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံတာမ်ဳိး မရိွခဲ့ပါဘူး။

တ႐ုတ္နဲ႔ ကိုရီးယားကုမၸဏီေတြ၊ ထိုင္း၊ မေလးရွားနဲ႔ အင္ဒိုနီးရွားတို႔လို အေရွ႕ေတာင္ အာရွႏုိင္ငံေတြ က ကုမၸဏီေတြပဲ ရင္းႏွီး ျမႇဳပ္ႏွံခဲ့ၾကတာပါ။

အခုေတာ့ သမၼတဦးသိန္းစိန္ ဦးေဆာင္တဲ့အစိုးရက ဒီမုိကေရစီေရး ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈတခ်ဳိ႕ လုပ္လာတဲ့အေပၚ ႏုိင္ငံတကာက အလ်င္အျမန္ တုန္႔ျပန္ခဲ့ၾကၿပီး တဲ့ေနာက္ ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ ခ်မွတ္ခဲ့တဲ့ ဒဏ္ခတ္အေရးယူမႈ အမ်ားအျပားကိုလည္း ရပ္ဆုိင္းတာ၊ ႐ုပ္သိမ္းတာေတြ လုပ္ခဲ့ၾကပါတယ္။

ဒါေၾကာင့္လည္း အေမရိကန္္ကုမၸဏီေတြအပါအ၀င္ ႏုိင္ငံတကာက စြမ္းအင္ကုမၸဏီႀကီးေတြ ဟာ ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံဖို႔ အခြင့္အလန္းေတြ ရွာေနၾကၿပီလို႔ မစၥတာဂ်ဴဒ္က ေျပာပါတယ္။

ဒါေပမဲ့လည္း ေငြပမာဏအမ်ားအျပားကို လိုအပ္တဲ့အတြက္ ျပည္တြင္းျပည္ပက ပုဂၢလိကလုပ္ငန္း ရွင္ေတြရဲ႕ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈကို ရေအာင္ ဆြဲေဆာင္ရမွာပါ။ ျမန္မာႏုိင္ငံအေနနဲ႔ အျပည္ျပည္ ဆိုင္ရာ ေငြေၾကးရန္ပံုေငြအဖြဲ႔ IMF နဲ႔ ကမာၻ႔ဘဏ္တို႔လို ႏုိင္ငံ တကာ ေငြေၾကး အဖြဲ႔အစည္းေတြ ကို ျပန္ေပးဆပ္ရမယ့္အေႂကြးေတြ ရွိေနေသးတဲ့အတြက္ ADB အေနနဲ႔လည္း လက္ရွိ မွာ ေငြထုတ္မေခ်းႏုိင္ေသးဘူးလုိ႔ မစၥတာဂ်ဴဒ္က ေျပာပါတယ္။

ေနာက္ႏွစ္အေစာပိုင္းမွာ အဲဒီအေႂကြးကိစၥေတြအားလံုးကို ေျဖရွင္းႏုိင္ဖို႔ ေမွ်ာ္လင့္ထားၾကၿပီး အဲဒီေနာက္ပိုင္းမွာ ADB က ျပန္ၿပီး ေငြထုတ္ေခ်းႏုိင္မယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။

တကယ္တမ္းမွာ လိုအပ္ေနတာက ေငြအရင္းအႏွီးတခုထဲေတာ့ မဟုတ္ပါဘူး။ ကၽြမ္းက်င္တဲ့ ၀န္ထမ္းနည္းပါးတာ၊ ဥပေဒနဲ႔ စည္းကမ္းပိုင္းဆိုင္ရာ မူေဘာင္ေတြ အားနည္းတာ၊ စြမ္းအင္နဲ႔ ဆက္စပ္ေနတဲ့ ၀န္ႀကီးဌာနခ်ည္းပဲ ခုနစ္ခုရွိေနၿပီး အဲဒီ ၀န္ႀကီး ဌာန တခုနဲ႔တခုၾကားမွာ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္တာနဲ႔ စီမံကိန္းခ်တာေတြမွာလည္း အားနည္းခ်က္ေတြရွိေနတယ္လို႔ ADB က ေထာက္ျပထားပါတယ္။

ေျဖရွင္းလုပ္ေဆာင္ရမယ့္ ကိစၥရပ္ေတြ အမ်ားအျပား ရွိေနေသးေပမဲ့လည္း အခု လက္ရိွ ေဖာ္ေဆာင္ ေနတဲ့ အေျပာင္းအလဲေတြကေန ေရွ႕မွာ အခြင့္အလန္းေတြ ပိုရလာၿပီးေတာ့ လုိအပ္တဲ့ ေငြအရင္းအႏွီးကို ရလာမယ့္အျပင္ ADB လိုအဖြဲ႔အစည္းေတြက လည္း လိုအပ္တဲ့ နည္းပညာပိုင္းအကူအညီေတြကို ေပးသြားမယ္လုိ႔ မစၥတာဂ်ဴဒ္ကေျပာပါတယ္။

အဲဒီလို အလားအလာေကာင္းေတြ ရွိေနၿပီဆိုရင္ လွ်ပ္စစ္မီးကို ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ မျမင္ေတြ႔ခဲ့ရဖူး တဲ့ ျမန္မာျပည္သူလူထုေတြ ဘယ္ေလာက္ျမန္ျမန္ အခ်ိန္ကာလအတြင္း လွ်ပ္စစ္မီးကို သံုးစြဲႏုိင္ၿပီး ကမာၻေပၚက တျခားႏုိင္ငံသားေတြလိုပဲ ေခတ္မီ ဖြံ႔ၿဖိဳးတဲ့ လူ႔ဘ၀အရသာကို ခံစားႏုိင္ၾကေတာ့မွာ ပါလည္း …

“ေနာက္ထပ္ ၄-၅ ႏွစ္ေတာ့ အခ်ိန္ၾကာဦးမယ္လို႔ က်ေနာ္ ေျပာခ်င္ပါတယ္။ အေျခခံလွ်ပ္စစ္ဓာတ္ အားကို အေျမာက္အမ်ား ထုတ္လုပ္ဖို႔လိုပါတယ္။ ဘာ့ေၾကာင့္လည္းဆိုေတာ့ လွ်ပ္စစ္ ဓာတ္အား ထုတ္လုပ္တဲ့ စက္႐ံုအသစ္အတြက္ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံတာေတြ မရွိခဲ့ပါဘူး။  ေရအားလွ်ပ္စစ္ထုတ္လုပ္တဲ့ စီမံကိန္းေတြ ရပ္သြားမယ္ဆိုရင္ေတာ့ ေက်ာက္မီးေသြးနဲ႔ သဘာ၀ဓာတ္ေငြ႔ေတြကေန လွ်ပ္စစ္ဓာတ္ အားထုတ္လုပ္ဖို႔ ၾကည့္ရပါလိမ့္မယ္။”

ေရနံဆီမီးအိမ္ေလးေတြ၊ ဖေယာင္းတိုင္မီးေလးေတြ၊ ထင္းမီးေရာင္ေတြနဲ႔ ညစဥ္အေမွာင္ကို အန္တုေနၾကရတဲ့ ျမန္မာလူထု အတြက္ကေတာ့ လွ်ပ္စစ္မီးဆိုတာက ေမွ်ာ္လင့္လို႔ရေကာင္းတဲ့အရာ ဟုတ္ရဲ႕လားဆိုတာေတာင္ စဥ္းစားဖြယ္ရာျဖစ္ေနတာပါ။

လွ်ပ္စစ္မီးဟာ စီးပြားေရးဖြံ႔ၿဖိဳးတိုးတက္ဖို႔ တခုတည္းအတြက္သာမက လူထုရဲ႕ လူေနမႈ အဆင့္အတန္း ျမင့္မားေရးကို အေထာက္အကူျဖစ္ေစသလို စာသင္သား ေလ့လာသူေတြ အတြက္လည္း အင္မတန္အက်ဳိးမ်ားတဲ့ကိစၥပါ။

ဘယ္သူ႔အတြက္မွ အက်ဳိးမယုတ္ေစဘဲ လူတိုင္းအတြက္ အက်ဳိးမ်ားေစတဲ့ လွ်ပ္စစ္မီးသာ အလံုအေလာက္ရရွိမယ္ဆိုရင္ျဖင့္ ဒီမိုကေရစီႏုိင္ငံေတာ္သစ္ တည္ေဆာက္တဲ့ေနရာမွာ ပို၍သာ အေထာက္အကူျဖစ္ေစမယ္လို႔ ယံုၾကည္ပါေၾကာင္း တင္ျပရင္း ဒီသီတင္းပတ္အစီအစဥ္ကို ဒီမွာပဲ နိဂံုးခ်ဳပ္လိုက္ပါတယ္။ 

VOA