ကေလး နိုဘယ္လ္ျငိမ္းခ်မ္းေရးဆု႐ွင္ ဖိလစ္ပုိင္ေကာင္ေလး

ကားလုိ့စ္ ဘက္ဒတ္ဇ္ကို ၾကိုေနတဲ့ ကေလးေတြက ေထာင္နဲ့ခ်ီပါတယ္။ သူ့ကို ကက္စ္ လို့ပဲ ေခၚၾကပါတယ္။ ကေလးေတြၾကားထဲမွာေတာ့ သူ့ကို အစ္ကိုၾကီး ကက္စ္လို့ပဲ သိၾကတာ မ်ားပါတယ္။
သူ့ကို ၾကိုေနၾကတဲ့ လူအုပ္ၾကီးကို ၾကည့္ရင္းနဲ့ ကက္စ္က “ဒီလိုမ်ဳိး ၾကိုၾကမယ္လို့ မထင္ထားဘူးဗ်” လို့ ေျပာပါတယ္။ “ဒီေလာက္ လူေတြအမ်ားၾကီးကို ေတြ့ရေတာ့ အံ့ဩသြားတယ္” လို့ ဆုိပါတယ္။
နယ္သာလန္နိုင္ သည္ဟိတ္ျမို့မွာ ကေလး နိုဘယ္လ္ျငိမ္းခ်မ္းေရးဆုကို
အခမ္းအနားနဲ့ ဆုလက္ခံခဲ့ျပီး အျပန္မွာ အခုလုိမ်ဳိး သူ့ကို လူေတြ အံုနဲ့က်င္းနဲ့ ၾကိုဆုိေနၾကတာပါ။
အေ႐ွ့ေတာင္အာ႐ွ နုိင္ငံေတြထဲမွာ ကားလုိ့စ္ဘက္ဒတ္ဇ္ဟာ ပထမဆံုး ဆုခ်ီးျမွင့္ခံရတဲ့ ကေလးျဖစ္ျပီး ဆုေငြအျဖစ္ အေမရိကန္ေဒၚလာ ၁ သိိန္း ၃ ေသာင္း ရ႐ွိသြားပါတယ္။ ကမၻာတ၀ွမ္းလံုးက ဆုအတြက္ လ်ာထားခံရတဲ့ ကေလးငယ္ ၁၀၀ ထဲက သူ့ကို ေ႐ြးခ်ယ္လိုက္္တာပါ။
ကေလးေတြအတြက္ ေပးတဲ့ နိုဘယ္လ္ျငိမ္းခ်မ္းေရးဆုလို့ ဆိုရမယ့္ ဒီဆုကို နို္ဘယ္လ္ျငိမ္းခ်မ္းေရးဆု႐ွင္ ဒတ္စမြတ္တူးတူးက ခ်ီးျမွင့္ေပးပါတယ္။
ကားလုိ့စ္ဘက္ဒတ္ဇ္ကို ထုိက္ထုိက္တန္တန္ ဆုခ်ီးျမွင့္လုိက္တဲ့ အေၾကာင္းကေတာ့ သူ့ရဲ့ ဇာတိျမို့ကေလးက အေျခမဲ့အေနမဲ့ လမ္းေဘးကေလးငယ္ေတြကို အကူအညီေပးတဲ့ လုပ္ငန္းေတြေၾကာင့္ပါ။
“က်ေနာ္ ကေလးဘ၀တုန္းက အမိႈက္ပံုေတြၾကားထဲမွာပဲ ေနခဲ့ရတာပါ။ သန့္႐ွင္းေရး သမားဘ၀လည္း လုပ္ခဲ့ရတယ္။ ေဈးထဲမွာလည္း ပိုက္ဆံေတာင္းခဲ့ရဖူးတယ္” လို့ ဘက္ဒတ္ဇ္က ျပန္ေျပာျပပါတယ္။
အေျခအေနက ဒီထပ္ေတာင္ ပိုဆုိးပါတယ္။ အသက္ ၅ နွစ္အ႐ြယ္မွာ သူ့အေဖအရင္းက သူ့ကို ကားတာယာေတြ မီး႐ႈိ့ထားတဲ့ မီးပံုထဲကို သူ့ကို ၀င္ခုိင္းခဲ့ပါတယ္။ ပိုက္ဆံအရ နည္းတာေၾကာင့္ပါ။ သူ့ရဲ့လက္ေတြနဲ့ ေက်ာဘက္အျခမ္းမွာ ဆုိးဆုိး႐ြား႐ြား မီးေလာင္တာ ခံလုိက္ရပါတယ္။
အဲဒီအခ်ိန္ကစလုိ့ မစၥတာ ဟာနင္းမနယ္လ္ေလးေဆး ဆိုတဲ့လူဟာ သူ့ရဲ့အုပ္ထိန္းသူ ျဖစ္လာပါတယ္။ အခုသူလုပ္ေနတဲ့ အကူအညီေပးေရး လုပ္ငန္းေတြကေတာ့ သူ့အသက္ ၇ နွစ္ျပည့္ ေမြးေန့က စခဲ့တယ္လို့ ဘက္ဒတ္ဇ္က ေျပာပါတယ္။
“က်ေနာ့္ ေမြးေန့မွာ မစၥတာ ဟာနင္းက ေမြးေန့လက္ေဆာင္အေနနဲ့ ဘာလိုခ်င္လဲလို့ ေမးတယ္။ က်ေနာ္က အခု က်ေနာ္ ရေနတဲ့ဘ၀မ်ဳိး လမ္းေဘးက ကေလးေတြကိုလည္း ရေစခ်င္တယ္လို့ ျပန္ေျဖခဲ့တယ္။”
ဒီလုိနဲ့ “ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္လက္ေဆာင္”ဆိုတဲ့ အစီအစဥ္ေလး တခုေပၚေပါက္လာပါတယ္။ “ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ လက္ေဆာင္” အစီအစဥ္ဆုိတာက လွလွပပ ထုပ္ပိုးထားတဲ့ လက္ေဆာင္ပစၥည္းေတြကို ဆင္းရဲသား ကေလးေတြကို ေပးတဲ့ အစီအစဥ္ပါ။
လက္ေဆာင္ပစၥည္းထုပ္ထဲမွာ တကုိယ္ေရသန့္႐ွင္းေရးအတြက္ သံုးတဲ့ ပစၥည္းေတြ၊ ဖိနပ္ေတြ၊ အ၀တ္အစားေတြနဲ့ တခါတေလ ကစားစရာ အ႐ုပ္ကေလးေတြေတာင္ ပါ၀င္ပါတယ္။
အဲဒီလက္ေဆာင္ထုပ္ေတြကို ဆင္းရဲသားရပ္ကြက္ ၅ ခုက ကေလးေတြကို အပတ္စဥ္ ပို့ေပးပါတယ္။
အသက္ ၂၂ နွစ္အ႐ြယ္ ကလ်ာရန့္ဘက္တစၥတာဆုိရင္ ကေလးဘ၀တုန္းက ဆင္းဆင္းရဲရဲေလးမို့၊ လက္ေဆာင္ပစၥည္းေတြ ရခဲ့ဖူးပါတယ္။ အခုေတာ့ သူလည္း ေက်ာင္းကေန အင္ဂ်င္နီယာဘာသာနဲ့ ေက်ာင္းျပီးသြားပါျပီ။
ကားလုိ့စ္ဘက္ဒတ္ဇ္ဆီကေန ရတဲ့ လက္ေဆာင္ပစၥည္းေလးေတြေၾကာင့္ သူ့ရဲ့ကေလးဘ၀ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ေတြ ေပ်ာက္ဆံုးမသြားတာလို့ ဘက္တစၥတာ ဆုိပါတယ္။
“တကယ္ေတာ့ သူက က်ေနာ္တို့ကို ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ေတြ ႐ွင္သန္ေစခဲ့သူပါ။ သူက က်ေနာ္တို့ကို ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ေတြ ထားဖို့ အျမဲတမ္း အားေပးတယ္။ ကေလးေတြကလည္း ကေလးအေလွ်ာက္ ကိုယ္ပိုင္တန္ဖုိးကို သိဖုိ့ဆုိတာကလည္း အေရးၾကီးတာပါပဲ။”
အခုေတာ့ ဘက္ဒတ္ဇ္က ‘Championing Community Children’ ဆုိတဲ့အဖြဲ့ကို ဦးေဆာင္ေနပါတယ္။ သူနဲ့ သူငယ္ခ်င္းေတြနဲ့ ဖြဲ့ထားတဲ့ အဲဒီအဖြဲ့က ဆင္းရဲသား ရပ္ကြက္ေတြကို အပတ္စဥ္သြားျပီး ကေလးေတြအတြက္ တကိုယ္ေရက်န္းမာေရးနဲ့ အေျခခံအခြင့္အေရးေတြကို သင္ၾကားျပသပါတယ္။
သူတို့ေဒသက ကေလး ၁ ေသာင္းေက်ာ္ကို အကူအညီေပးေနသလို၊ မနွစ္တုန္းက မုန္တုိင္းဒဏ္ ခံလုိက္ရတဲ့ ကေလးေတြအတြက္လည္း ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္လက္ေဆာင္ထုပ္ေတြကို ပို့ေပးေနပါတယ္။ လမ္းေပၚမွာ က်င္လည္ခဲ့ရတဲ့အခ်ိန္ကတည္းက အဲဒီ ဆင္းရဲသား ရပ္ကြက္ေတြကို သူေရာက္ဖူးခဲ့တယ္လို့  ဘက္ဒတ္ဇ္က ေျပာပါတယ္။
“က်ေနာ္လည္း အရင္တုန္းက သူတို့နဲ့ ဘ၀တူပါပဲဗ်ာ။ ဒါေၾကာင့္ လမ္းေဘးကေလးေတြနဲ့ မုန္တိုင္းဒဏ္ခံရတဲ့ ကေလးေတြကို အကူအညီေပးခ်င္တယ္။ ဘုရားသခင္ကလည္း ကေလးေတြကို ဒီလို ကူညီနိုင္ဖို့ က်ေနာ္နဲ့ က်ေနာ့္ သူငယ္ခ်င္းေတြကို ခြန္အားနဲ့ အသိဥာဏ္ေတြကို ေပးအပ္လုိက္တာလို့ ယံုၾကည္ပါတယ္။”
ဘက္ဒတ္ဇ္ကို ခ်ီးျမွင့္တဲ့ နိုင္ငံတကာ ကေလးျငိမ္းခ်မ္းေရးဆုကိုိ စီစဥ္တဲ့ Kids Rights ကေလးအခြင့္အေရးအဖြဲ့က ပက္ထရစ္ခရန္းစ္ကလည္း ဘက္ဒတ္ဇ္နဲ့ ၁၀ ရက္ေလာက္ အတူတူေန႐ွိခဲ့တဲ့ အခ်ိန္မွာပဲ မေလးစားဘဲ မေနနိုင္ဘူးလို့ ေျပာပါတယ္။
“က်ေနာ္နဲ့ ကေလးအခြင့္အေရးအဖြဲ့ရဲ့ သေဘာထားကေတာ့ ကေလးေတြရဲ့ အသံကိုလည္း  မၾကာခဏ နားေထာင္ဖို့လိုတယ္။ ကက္စ္ရဲ့ဘ၀ဆုိရင္ အံ့အားသင့္စရာေကာင္းတဲ့ ဘ၀ပဲေလ။ ကေလးေတြမွာ ပင္ကုိယ္အစြမ္းအစေတြ ႐ွိပါတယ္။ တခါတေလက်ေတာ့ အဲဒီ ကုိယ္ရည္ကို္ယ္ေသြးေတြ လမ္းေၾကာင္းမွန္ေပၚေရာက္လာဖိို့ဆိုရင္္ တြန္းအားေလးေတြ လိုအပ္တယ္။ မီဒီယာေတြရဲ့ အာရံုစုိက္မႈ လိုအပ္တယ္။”
ကေလးအခြင့္အေရးအဖြဲ့ကေတာ့ ကက္စ္ရဲ့ပညာေရးအတြက္ တာ၀န္ယူေတာ့မွာ ျဖစ္ပါတယ္။
ကေလးျငိမ္းခ်မ္းေရး ဆုေၾကးအျဖစ္နဲ့ အေမရိကန္ေဒၚလာ ၁ သိန္း ၃ ေသာင္းရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီေငြေတြကို ဘယ္ေနရာေတြမွာ အသံုးခ်မလဲဆုိတာ ဘက္ဒတ္ဇ္အတြက္ အစီအစဥ္ေတြ ႐ွိျပီးသားပါ။
“ဆုကေတာ့ က်ေနာ့္ကို ဆရာ၀န္တေယာက္ျဖစ္လာေအာင္ ကူညီနုိင္မွာပါ။ အခု က်ေနာ္လုပ္ေနတဲ့ အလုပ္ေတြကို တရား၀င္လုပ္ကုိင္ခြင့္ရခ်င္တယ္။ မိဘေတြ စြန့္ပစ္သြားတဲ့ ကေလးေတြအတြက္ ခိုလံႈစရာ အိမ္ကေလးလည္း ေဆာက္ေပးခ်င္တယ္။”
“ဒါမွပဲ ကေလးေတြကို ေစာင့္ေ႐ွာက္ေပးနုိင္မယ္ေလ။ အခု က်ေနာ္တို့ အကူအညီေပးေနတဲ့ ဆင္းရဲသားရပ္ကြက္ေတြမွာ က်န္းမာေရးေစာင့္ေ႐ွာက္မႈေပးဖို့ ေဆးခန္းေလးလည္း ေဆာက္ေပးခ်င္တယ္။”
(Madonna T.  Virola, Luzon တုိ့ ေရးသားသည့္ Filipino boy wins Nobel Prize for children သတင္းေဆာင္းပါးကို ဘာသာျပန္ပါသည္)