မူဂ်ာဟစ္ တို႔၏ နယ္သစ္ခ်ဲ႕ထြင္မႈကို ေဖာ္ထုတ္ျပေသာ ေခတ္ေဟာင္း ကာတြန္း တစ္ကြက္

လြန္ခဲ့ေသာ ႏွစ္ေပါင္း(၆၀) ၁၉၅၃-ခုႏွစ္ထုတ္ ရခိုင့္တန္ေဆာင္ မဂၢဇင္း တြင္ ထိုေခတ္ မူဂ်ာဟစ္ဒင္ ကုလားဆိုးမ်ား ေသာင္းက်န္းမႈေၾကာင့္ ဘူးသီးေတာင္ ႏွင့္ ေမာင္ေတာနယ္မွ ရခိုင္တိုင္းရင္းသားမ်ား ခံစားေနၾကရပံုကို တစ္ကြက္ကာတြန္းျဖင့္ ေဖာ္က်ဴးထားသည္။

ရခိုင့္ သမီးပ်ိဳေလးအား လက္ထဲတြင္ ဆုပ္ကိုင္ လိႈက္ခါ ရယ္ေမာေနသည့္ မူဂ်ာဟစ္လက္နက္ကိုင္၏ ေျခရင္းတြင္ ရခိုင္တိုင္းရင္းသားမ်ားက ေသဆံုးေနသည္။ မိသားစု၀င္မ်ားက ရပ္ရြာမ်ားကို စြန္႔ခြာထြက္ေပးေနၾကရသည္။ ေနာက္ခံတြင္ တိုင္းရင္းသားေက်းရြာမ်ားက မီးေလာင္ေနသည္။
ထိုကဲ့သို႔ျဖစ္ပ်က္ေနခ်ိန္တြင္ သံဃာယနာတင္ေဆာင္သူ ႏိုင္ငံေတာ္ ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ ဦးႏု က စိတ္ပတီးတစ္ကံုး ကိုင္လ်က္ တရားမွတ္ေနသည္။ လံုၿခံဳေရးတပ္ဖြဲ႕မ်ားက ေသနတ္ကို ပုခံုးေပၚတင္ကာ ဘာမွမလုပ္ပဲ မတ္တပ္ရပ္ေနသည္။

ထိုေခတ္ထိုကာလ၏ ထိုကာတြန္းက လက္ရွိအေျခအေနထဲက ျဖစ္ရပ္မ်ားကို ထင္ဟပ္ေနဆဲျဖစ္သည္။ ၿငိမ္းခ်မ္းလိုလားသူ လူသူေတာ္ေကာင္းႀကီးမ်ား ဟု အထင္ခံခ်င္သူ ႏိုင္ငံ့ေခါင္းေဆာင္မ်ား၏ ဦးေဆာင္မႈေအာက္က ျမန္မာႏိုင္ငံအတြင္းရွိ တိုင္းရင္းသားမ်ားမွာ ခိုး၀င္ ဘဂၤါလီမ်ား၏ ရြာမီးရိႈ႕၊ သတ္ျဖတ္၊ မုဒိမ္းက်င့္မႈမ်ားကို ခံစားေနၾကရသည္မွာ အလားတူႏိုင္ေပသည္။ ကာတြန္း၏ ယာေဘးဘက္တြင္ ကပ္လ်က္ ေရးဆြဲထားေသာ မတ္တပ္ရပ္ၿငိမ္သက္ေနသည့္ ကာတြန္းထဲက လံုၿခံဳေရးတပ္သားပံုမွာ ၂၀၁၂-ခုႏွစ္ ဇြန္လ ေမာင္ေတာၿမိဳ႕တြင္ မ်က္စိေရွ႕ မီးရိႈဖ်က္ဆီးေနၾကသည့္ ဘဂၤါလီဆူပူသူမ်ားကို ပစ္မိန္႔မေပးသည့္ နစက ကြပ္ကဲေရးမွဴး ဗိုလ္မွဴးႀကီး ေအာင္ႀကီးကို အမွတ္ရမိေစသည္။

၁၉၄၂-ခုႏွစ္တြင္ ဘဂၤါလီမ်ားက ရခိုင္ ႏွင့္ အျခား တိုင္းရင္းသားမ်ားကို သတ္ျဖတ္သျဖင့္ ရခိုင္လူမ်ိဳးေပါင္း သံုးေသာင္း ႏွင့္ တစ္သိန္းၾကား ေသဆံုးခဲ့ရသည္။ ယင္းေနာက္ ဖဆပလ ေခတ္တြင္ မူဂ်ာဟစ္ေခၚ ကုလားဆိုးေသာင္းက်န္းသူမ်ား ဘူးသီးေတာင္၊ ေမာင္ေတာ ႏွင့္ ရေသ့ေတာင္ နယ္ တို႔တြင္ ေသာင္းက်န္းရာ ေမာင္ေတာ ႏွင့္ ဘူးသီးေတာင္ နယ္ မွ ရခိုင္ ႏွင့္ ျမန္မာတိုင္းရင္းသား ရြာေပါင္း ႏွစ္ရာေက်ာ္ သံုးရာခန္႔ လံုး၀ပ်က္သုန္းၿပီး၊ ေက်းရြာမ်ား ႏွင့္ ပတ္၀န္းက်င္ လယ္ေျမမ်ားအားလံုးကို ကုလားမ်ားက သိမ္းပိုက္ကာ ယေန႔ထက္တိုင္ ရယူေနထိုင္ အသံုးခ်ေနၾကသည္။

ဘူးသီးေတာင္ ႏွင့္ ေမာင္ေတာ နယ္အတြင္းရွိ သပိတ္ေတာင္၊ သိမ္ေတာင္၊ ေက်ာင္းေတာ္ အစရွိသည့္ ဗုဒၶဘာသာ နာမည္မ်ား ရွိသည့္ ေက်းရြာမ်ား၊ သေရကုန္တန္း အစရွိသည့္ ရခိုင္/ျမန္မာ အမည္ရွိသည့္ ေက်းရြာမ်ားသည္ ယေန႔ေခတ္တြင္ ကုလားရြာႀကီးမ်ား ျဖစ္ေနသည္ကို ေတြ႕ရပါက ထိုေက်းရြာမ်ားမွာ ရခိုင္/ျမန္မာ တိုင္းရင္းသားမ်ားက ကုလားမ်ားေနရန္အတြက္ အသာတၾကည္ ထြက္ခြာေပးခဲ့ျခင္း မဟုတ္။ လူသတ္၊ မီးရိႈ႕၊ မုဒိမ္းက်င့္ (rob-rape-raze) နည္းလမ္းမ်ားျဖင့္ မေနႏိုင္ေအာင္လုပ္ျခင္းကို ခံရၿပီးမွ မတတ္သာလို႔ ထြက္ခြာခဲ့ရကာ ကုလားရြာႀကီးမ်ား ျဖစ္သြားခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္ ဟု မွန္ကန္စြာ သတိရေနသင့္သည္။

ထိုအခ်ိန္မ်ားက မီဒီယာ က မတြင္က်ယ္၊ ယူအန္ ဆိုတာ မၾကားဖူး၊ အန္ဂ်ီအို ဆိုလွ်င္ ေ၀လာေ၀း၊ ၾကက္ေျခနီ လည္းေရာက္မလာ ၾကသည့္အတြက္ အဆိုပါ တိုင္းရင္းသားရြာ ႏွစ္ရာေက်ာ္ သံုးရာကို ေနရာျပန္လည္ခ်ထားေပးရမည္ ဟု မည္သူကမွ (re-settlement) အတြက္ မေတာင္းဆိုခဲ့ၾကေပ။

၁၉၅၁-ခုႏွစ္မွ စတင္ တီထြင္ သံုးစြဲခဲ့ေသာ “ရိုဟင္ဂ်ာ” ဟူေသာ စကားလံုးမွာ ထိုစဥ္က မတြင္က်ယ္ေသးေပ။ ၁၉၅၃-ခု တြင္ ပံုႏွိပ္ခဲ့ေသာ ေဖာ္ျပပါ ကာတြန္းတြင္ မူဂ်ာဟိန္း သူပုန္ အျဖစ္သာ ေရးသား သံုးစြဲထားသည္။

၁၉၅၁-ခုႏွစ္တြင္ ဖဆပလ အမတ္ အဒူေဇာ္ေဖာ က ပါလီမန္ထဲတြင္ အဆိုပါ “ရိုဟင္ဂ်ာ” ဆိုေသာ စကားကို စတင္သံုးစြဲၿပီး ထိုႏွစ္တြင္ပင္ ဘီေအ ဘသာ က ဂါးဒီးယန္းသတင္းစာတြင္ ထိုစကားလံုးကို ရည္ညႊန္းေဖာ္ျပခဲ့ရာမွ ထိုခိုး၀င္ ဘဂၤါလီမ်ားသည္ ရခိုင္ေဒသတြင္ ေရွးအတီေတကပင္ ေနလာ ခဲ့ၾကသည့္လူမ်ိဳး ျဖစ္သည့္ပမာ ၀ါဒျဖန္႔ခ်ိေရးကို စနစ္တက် လုပ္ေဆာင္လာၾကျခင္းျဖစ္သည္။

ကုလားႏိုင္ငံေရးသမားမ်ားက ထိုကဲ့သို႔၀ါဒျဖန္႔ခ်ိေရးလုပ္ေသာ္လည္း ေအာက္ေျခမွ ဘဂၤါလီမ်ား ကိုယ္ႏိႈက္က လြန္ခဲ့ေသာ ၂-ႏွစ္ေလာက္ကအထိ ထို “ရိုဟင္ဂ်ာ” ဆိုေသာ စကားလံုးကိုပင္ မၾကားဖူးခဲ့ၾကေခ်။

( Coral Arakan အတြက္ ေသာင္းၾကြယ္ ႏွင့္ ၀ကၠာ ေရးသားသည္။)