ေ႐ွ့ဆံုးမွာ
ရပ္ေနသူက တပ္ဘန္နီးပါ၊ သူ့ေနာက္မွာေတာ့ လူ ၄၀၀ ေလာက္ ႐ွိေနပါတယ္။
သူတို့အားလံုး ေျမသိမ္းခံရတာကို မေက်နပ္လို့ ေဒါသတၾကီးနဲ့
ဆနၵျပေနၾကပါတယ္။ဆနၵျပေနတဲ့ လူအုပ္ကို တပ္ဘန္နီးကေန အခုလို
မိန့္ခြန္းေျပာလုိက္ပါတယ္။
“က်မတို့ရဲ့လူ့အခြင့္အေရးေတြကို
မေလးမစား လုပ္တယ္။
အာဏာပိုင္ေတြရဲ့ ဖိနွိပ္မႈ ေအာက္မွာ စိတ္ဆင္းရဲ၊ ကို္ယ္ဆင္းရဲ ျဖစ္ေနတယ္္။ တရားမွ်တမႈကို လိုခ်င္တယ္ သင့္ေတာ္တဲ့ အိမ္ေတြ လိုခ်င္ပါတယ္။”
အဲဒီေနာက္ ဆနၵျပပြဲကို လူစုခြဲဖို့ ေရာက္ေနပါတဲ့ အဓိက႐ုဏ္းနွိမ္နင္းေရး ရဲေတြဘက္ကို မ်က္နွာမူလုိက္ပါတယ္။
“က်မတို့ရဲ့ေတာင္းဆုိခ်က္ေတြကို မေထာက္ခံတဲ့ အျပင္ ဖမ္းျပီးေထာင္ခ်တယ္၊ က်မတို့ရဲ့ မိတ္ေဆြေတြအားလံုးကို ျပန္လြွႊတ္ေပးပါ။”
ကေမၻာဒီးယားမွာ ေျမသိမ္းခံရတဲ့ လယ္သမားေတြဘက္ကေန ခုခံေဆာင္႐ြက္ေပးေနတဲ့ တက္ၾကြလႈပ္႐ွားသူ တပ္ဘန္နီးဟာ ဒီနွစ္ ဧျပီလထဲမွာ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုကို သြားျပီး ဆုလက္ခံယူဖို့ ႐ွိေနပါတယ္။
သူ့ကို ခ်ီးျမွင့္မယ္ Global Leadership Award ဆုိတာကေတာ့ ဒီမုိကေရစီနဲ့ လူ့အခြင့္အေရး ကာကြယ္ေရးအတြက္ ႐ြပ္႐ြပ္ခြ်ံခြ်ံေဆာင္႐ြက္တဲ့ အမ်ဳိးသမီးေတြကို ခ်ီးျမွင့္ေပးေနတဲ့ဆု ျဖစ္ပါတယ္။ တပ္ဘန္နီး ဟာ ေျမသိမ္းခံရတဲ့ အမ်ဳိးသမီး ၁၃ ေယာက္နဲ့ ဖြဲ့ထားတဲ့ (Boeung Kak 13) အဖြဲ့ကို ေခါင္းေဆာင္ပါတယ္။ သူတို့အားလံုး ဘန္ကက္ ေရကန္ၾကီးေဘးမွာ ေနထုိင္သူေတြ ျဖစ္ပါတယ္။ေရကန္နားတ၀ုိက္ကို ကုန္သြယ္ေရးနဲ့ အိုးအိမ္စီမံကိန္းလုပ္ဖို့အစိုးရက ေျမငွားရမ္း လုိက္တာပါ၊၊ ဒါေပမယ့္ ေျမေတြ အသိမ္းခံရျပီး ေလ်ာ္ေၾကးမရသူေတြလည္း အမ်ားအျပား႐ွိပါတယ္။ ေလာေလာဆယ္မွာ မိသားစုေပါင္း ၈၀၀ က ေရကန္တ၀ုိက္ကေန သူတို့ပစၥည္းေတြကို ေျပာင္းေ႐ြွႊ့မေပးဘဲ တင္းခံေနၾကပါတယ္။ မနွစ္ေမလတုန္းက တပ္ဘန္နီး အပါအ၀င္ အမ်ဳိးသမီး ၁၃ ေယာက္က ေျမသိမ္းခံရတဲ့ မိသားစုေတြ ကိုယ္စား ျငိမ္းခ်မ္းစြာ ဆနၵျပခဲ့ၾကပါတယ္။ အာဏာပိုင္ေတြက သူတို့ကို ဖမ္းျပီး ေထာင္ခ်လိုက္ပါတယ္။ဒီကိစၥကို ဖိအားေပးဖို့ လူ့အခြင့္အေရးအဖြဲ့ေတြက အစိုးရကို ဖိအားေပးခဲ့ၾကပါတယ္။ ၁ လ အၾကာမွာေတာ့ ကေမၻာဒီးယား အယူခံတရားရံုးကေန ဘန္နီးနဲ့ အဖြဲ့ကို ျပန္လြွႊတ္ေပး လိုက္ပါတယ္။
ဘန္နီးက “အယူခံတရားရံုးရဲ့ဆံုးျဖတ္ခ်က္က က်မတို့ အေပၚမွာ တရားမွ်တမႈ ႐ွိပါတယ္။ တုိက္စရာ႐ွိတာေတာ့ ဆက္တုိက္ရမွာပဲ၊ ဒါေပမယ့္ ရံုးၾကီးက က်မတို့အေပၚ စီရင္ခ်က္ခ်တာကေတာ့ မတရားဘူး။ လက္မခံနို္င္ဘူး” လို့ ေျပာပါတယ္။
တပ္ဘန္နီး ကလည္း ဘန္ကက္ ေရကန္ၾကီးေဘးမွာပဲ ေနထုိင္ပါတယ္။ အခုေတာ့ အေမရိကန္ကို သြားျပီး Global Leadership Award ဆုကို လက္ခံတဲ့အခါ သူတို့ရဲ့ဆနၵျပပြဲေတြအေၾကာင္း ႐ုိက္ထားတဲ့ ဒီဗြီဒီအေခြေတြ ယူသြားမွာမို့ အလုပ္႐ႈပ္ေနတယ္။ ဓာတ္ပံံု ၁ ပံုထဲမွာ တပ္ဘန္နီးနဲ့ တျခားဆနၵျပသမားေတြက အေမရိကန္သမၼတ ဘာရတ္အုိဘားမားနဲ့ နိုင္ငံျခားေရး၀န္ၾကီး ဟီလာရီ ကလင္တန္တို့ရဲ့ဓာတ္ပံုေတြကို ကိုင္ထားၾကပါတယ္။
အဲဒီတုန္းက အာဆီယံ ထိပ္သီးေဆြးေနြးပြဲက်င္းပတဲ့ အခ်ိန္ပါ၊၊ ဆနၵျပသမားေတြက အေရးေပၚအေျခအေနဆုိတဲ့ သေဘာေပၚလြင္ေအာင္ S.O.S စာလံုးေတြ ပါတဲ့ ဆုိင္းဘုတ္ေတြ လည္း ကိုင္ထားၾကပါတယ္။
“က်မတို့ ရပ္ကြက္မွာ မတရားေျမသိမ္းတာေတြကို အေမရိကန္အစိုးရ အရာ႐ွိေတြကို သိေစခ်င္ပါတယ္။ ေရကန္ေဘးမွာ ေနၾကတဲ့ က်မတို့ ေဒသခံေတြရဲ့အခက္အခဲေတြကို တင္ျပမယ္။”
“က်မတို့လို လႈပ္႐ွားတက္ၾကြသူေတြကို ဖမ္းထားတာကို တင္ျပမယ္။ က်မတုိ့နိုင္ငံက ဒီမုိကေရစီနဲ့ လူ့အခြင့္အေရး အေျခအေနကို အနီးကပ္ေစာင့္ၾကည့္ဖို့ အေမရိကန္ ေခါင္းေဆာင္ ေတြကို တုိက္တြန္းမယ္။”
တပ္ဘန္နီးကို အခုလို အေမရိကန္နုိင္ငံက ဆုခ်ီးျမွင့္တဲ့အတြက္ ကေမၻာဒီးယား တက္ၾကြလႈပ္႐ွားသူေတြအတြက္ကေတာ့ အင္အားတရပ္ပဲလုိ့ ေလ့လာသံုးသပ္သူ ခ်ဴးဘန္းနတ္ က ေျပာပါတယ္။
“အခုလို ဆုခ်ီးျမွင့္လုိက္ေတာ့ လြတ္ေျမာက္ေရးအတြက္ တိုက္ပြဲ၀င္ေနတဲ့ အမ်ဳိးသမီးေတြ အတြက္ ဂုဏ္ယူစရာေပါ့၊၊ ေျမသိမ္းခံရတာကို အာခံေနတဲ့ တုိက္ပြဲက တရားမွ်တတယ္ဆုိတ့ဲ သေဘာလည္း ျဖစ္သြားတာပါ၊၊ ဖြဲ့စည္းပံုအေျခခံဥပေဒနဲ့လည္း ညီညြတ္ပါတယ္။ အၾကမ္းမဖက္ တုိက္ပြဲ၀င္တဲ့ လႈပ္႐ွားမႈကို လြတ္ေျမာက္ေရးတိုက္ပြဲ၀င္ သူရဲေကာင္းေတြလုိ့ အသိအမွတ္ျပုရာလည္း ေရာက္ပါတယ္။”
တပ္ဘန္နီးရဲ့ခင္ပြန္း အိုဆြတ္ခ်ဴးကေတာ့ ကေမၻာဒီးယားစစ္တပ္က အရာ႐ွိ တေယာက္ျဖစ္ေနပါတယ္။ သူ့အမ်ဳိးသမီးရဲ့တုိက္ပြဲက ကေမၻာဒီးယားမွာ လူ့အခြင့္အေရး အေျခအေနေတြ တုိးတက္လာဖုိ့အတြက္ အေထာက္အကူျဖစ္မယ္လို့ ေျပာပါတယ္။
“က်ေနာ္အမ်ဳိးသမီးကို နုိင္ငံတကာကေန ဆုခ်ီးျမွင့္တာကေတာ့ သူ့အတြက္ေရာ၊ က်ေနာ္တုိ့ လူ့အဖြဲ့အစည္းအတြက္ပါ ဂုဏ္ယူစရာေပါ့ဗ်ာ၊၊ က်ေနာ္ အမ်ဳိးသမီးနဲ့ က်ေနာ္တို့ ေဒသခံေတြရဲ့အိမ္မေျပာင္းရေရး တုိက္ပြဲကို အသိအမွတ္ျပုလိုက္တာပါပဲ။”
ဆုရျပီးရင္လည္း တုိက္ပြဲက မျပီးေသးဘူးလို့ တပ္ဘန္နီးက ေျပာပါတယ္။
“က်မတို့ရဲ့လႈပ္႐ွားမႈေတြကို တိုးခ်ဲ့သြားမယ္။ အိမ္မေျပာင္းရေရးနဲ့ ဒီမုိကေရစီ အခြင့္အေရးေတြ အတြက္ တနုိင္ငံလံုးမွာ ကြန္ရက္ေတြ ခ်ိတ္ဆက္မယ္။ က်မတို့ ရပ္ကြက္ေန ျပည္သူေတြ ထုိက္ထုိက္တန္တန္ အေျခအေနကို ျပန္မရမခ်င္း ဆုိက္ျပီးေတာ့ တိုက္ပြဲ၀င္ သြားမယ္။”
(Borin Noun ေရးသည့္ Cambodian Land Rights Activist to Receive International Award သတင္းေဆာင္းပါးကို ဘာသာျပန္ပါသည္)
DVB
“က်မတို့ရဲ့လူ့အခြင့္အေရးေတြကို
မေလးမစား လုပ္တယ္။အာဏာပိုင္ေတြရဲ့ ဖိနွိပ္မႈ ေအာက္မွာ စိတ္ဆင္းရဲ၊ ကို္ယ္ဆင္းရဲ ျဖစ္ေနတယ္္။ တရားမွ်တမႈကို လိုခ်င္တယ္ သင့္ေတာ္တဲ့ အိမ္ေတြ လိုခ်င္ပါတယ္။”
အဲဒီေနာက္ ဆနၵျပပြဲကို လူစုခြဲဖို့ ေရာက္ေနပါတဲ့ အဓိက႐ုဏ္းနွိမ္နင္းေရး ရဲေတြဘက္ကို မ်က္နွာမူလုိက္ပါတယ္။
“က်မတို့ရဲ့ေတာင္းဆုိခ်က္ေတြကို မေထာက္ခံတဲ့ အျပင္ ဖမ္းျပီးေထာင္ခ်တယ္၊ က်မတို့ရဲ့ မိတ္ေဆြေတြအားလံုးကို ျပန္လြွႊတ္ေပးပါ။”
ကေမၻာဒီးယားမွာ ေျမသိမ္းခံရတဲ့ လယ္သမားေတြဘက္ကေန ခုခံေဆာင္႐ြက္ေပးေနတဲ့ တက္ၾကြလႈပ္႐ွားသူ တပ္ဘန္နီးဟာ ဒီနွစ္ ဧျပီလထဲမွာ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုကို သြားျပီး ဆုလက္ခံယူဖို့ ႐ွိေနပါတယ္။
သူ့ကို ခ်ီးျမွင့္မယ္ Global Leadership Award ဆုိတာကေတာ့ ဒီမုိကေရစီနဲ့ လူ့အခြင့္အေရး ကာကြယ္ေရးအတြက္ ႐ြပ္႐ြပ္ခြ်ံခြ်ံေဆာင္႐ြက္တဲ့ အမ်ဳိးသမီးေတြကို ခ်ီးျမွင့္ေပးေနတဲ့ဆု ျဖစ္ပါတယ္။ တပ္ဘန္နီး ဟာ ေျမသိမ္းခံရတဲ့ အမ်ဳိးသမီး ၁၃ ေယာက္နဲ့ ဖြဲ့ထားတဲ့ (Boeung Kak 13) အဖြဲ့ကို ေခါင္းေဆာင္ပါတယ္။ သူတို့အားလံုး ဘန္ကက္ ေရကန္ၾကီးေဘးမွာ ေနထုိင္သူေတြ ျဖစ္ပါတယ္။ေရကန္နားတ၀ုိက္ကို ကုန္သြယ္ေရးနဲ့ အိုးအိမ္စီမံကိန္းလုပ္ဖို့အစိုးရက ေျမငွားရမ္း လုိက္တာပါ၊၊ ဒါေပမယ့္ ေျမေတြ အသိမ္းခံရျပီး ေလ်ာ္ေၾကးမရသူေတြလည္း အမ်ားအျပား႐ွိပါတယ္။ ေလာေလာဆယ္မွာ မိသားစုေပါင္း ၈၀၀ က ေရကန္တ၀ုိက္ကေန သူတို့ပစၥည္းေတြကို ေျပာင္းေ႐ြွႊ့မေပးဘဲ တင္းခံေနၾကပါတယ္။ မနွစ္ေမလတုန္းက တပ္ဘန္နီး အပါအ၀င္ အမ်ဳိးသမီး ၁၃ ေယာက္က ေျမသိမ္းခံရတဲ့ မိသားစုေတြ ကိုယ္စား ျငိမ္းခ်မ္းစြာ ဆနၵျပခဲ့ၾကပါတယ္။ အာဏာပိုင္ေတြက သူတို့ကို ဖမ္းျပီး ေထာင္ခ်လိုက္ပါတယ္။ဒီကိစၥကို ဖိအားေပးဖို့ လူ့အခြင့္အေရးအဖြဲ့ေတြက အစိုးရကို ဖိအားေပးခဲ့ၾကပါတယ္။ ၁ လ အၾကာမွာေတာ့ ကေမၻာဒီးယား အယူခံတရားရံုးကေန ဘန္နီးနဲ့ အဖြဲ့ကို ျပန္လြွႊတ္ေပး လိုက္ပါတယ္။
ဘန္နီးက “အယူခံတရားရံုးရဲ့ဆံုးျဖတ္ခ်က္က က်မတို့ အေပၚမွာ တရားမွ်တမႈ ႐ွိပါတယ္။ တုိက္စရာ႐ွိတာေတာ့ ဆက္တုိက္ရမွာပဲ၊ ဒါေပမယ့္ ရံုးၾကီးက က်မတို့အေပၚ စီရင္ခ်က္ခ်တာကေတာ့ မတရားဘူး။ လက္မခံနို္င္ဘူး” လို့ ေျပာပါတယ္။
တပ္ဘန္နီး ကလည္း ဘန္ကက္ ေရကန္ၾကီးေဘးမွာပဲ ေနထုိင္ပါတယ္။ အခုေတာ့ အေမရိကန္ကို သြားျပီး Global Leadership Award ဆုကို လက္ခံတဲ့အခါ သူတို့ရဲ့ဆနၵျပပြဲေတြအေၾကာင္း ႐ုိက္ထားတဲ့ ဒီဗြီဒီအေခြေတြ ယူသြားမွာမို့ အလုပ္႐ႈပ္ေနတယ္။ ဓာတ္ပံံု ၁ ပံုထဲမွာ တပ္ဘန္နီးနဲ့ တျခားဆနၵျပသမားေတြက အေမရိကန္သမၼတ ဘာရတ္အုိဘားမားနဲ့ နိုင္ငံျခားေရး၀န္ၾကီး ဟီလာရီ ကလင္တန္တို့ရဲ့ဓာတ္ပံုေတြကို ကိုင္ထားၾကပါတယ္။
အဲဒီတုန္းက အာဆီယံ ထိပ္သီးေဆြးေနြးပြဲက်င္းပတဲ့ အခ်ိန္ပါ၊၊ ဆနၵျပသမားေတြက အေရးေပၚအေျခအေနဆုိတဲ့ သေဘာေပၚလြင္ေအာင္ S.O.S စာလံုးေတြ ပါတဲ့ ဆုိင္းဘုတ္ေတြ လည္း ကိုင္ထားၾကပါတယ္။
“က်မတို့ ရပ္ကြက္မွာ မတရားေျမသိမ္းတာေတြကို အေမရိကန္အစိုးရ အရာ႐ွိေတြကို သိေစခ်င္ပါတယ္။ ေရကန္ေဘးမွာ ေနၾကတဲ့ က်မတို့ ေဒသခံေတြရဲ့အခက္အခဲေတြကို တင္ျပမယ္။”
“က်မတို့လို လႈပ္႐ွားတက္ၾကြသူေတြကို ဖမ္းထားတာကို တင္ျပမယ္။ က်မတုိ့နိုင္ငံက ဒီမုိကေရစီနဲ့ လူ့အခြင့္အေရး အေျခအေနကို အနီးကပ္ေစာင့္ၾကည့္ဖို့ အေမရိကန္ ေခါင္းေဆာင္ ေတြကို တုိက္တြန္းမယ္။”
တပ္ဘန္နီးကို အခုလို အေမရိကန္နုိင္ငံက ဆုခ်ီးျမွင့္တဲ့အတြက္ ကေမၻာဒီးယား တက္ၾကြလႈပ္႐ွားသူေတြအတြက္ကေတာ့ အင္အားတရပ္ပဲလုိ့ ေလ့လာသံုးသပ္သူ ခ်ဴးဘန္းနတ္ က ေျပာပါတယ္။
“အခုလို ဆုခ်ီးျမွင့္လုိက္ေတာ့ လြတ္ေျမာက္ေရးအတြက္ တိုက္ပြဲ၀င္ေနတဲ့ အမ်ဳိးသမီးေတြ အတြက္ ဂုဏ္ယူစရာေပါ့၊၊ ေျမသိမ္းခံရတာကို အာခံေနတဲ့ တုိက္ပြဲက တရားမွ်တတယ္ဆုိတ့ဲ သေဘာလည္း ျဖစ္သြားတာပါ၊၊ ဖြဲ့စည္းပံုအေျခခံဥပေဒနဲ့လည္း ညီညြတ္ပါတယ္။ အၾကမ္းမဖက္ တုိက္ပြဲ၀င္တဲ့ လႈပ္႐ွားမႈကို လြတ္ေျမာက္ေရးတိုက္ပြဲ၀င္ သူရဲေကာင္းေတြလုိ့ အသိအမွတ္ျပုရာလည္း ေရာက္ပါတယ္။”
တပ္ဘန္နီးရဲ့ခင္ပြန္း အိုဆြတ္ခ်ဴးကေတာ့ ကေမၻာဒီးယားစစ္တပ္က အရာ႐ွိ တေယာက္ျဖစ္ေနပါတယ္။ သူ့အမ်ဳိးသမီးရဲ့တုိက္ပြဲက ကေမၻာဒီးယားမွာ လူ့အခြင့္အေရး အေျခအေနေတြ တုိးတက္လာဖုိ့အတြက္ အေထာက္အကူျဖစ္မယ္လို့ ေျပာပါတယ္။
“က်ေနာ္အမ်ဳိးသမီးကို နုိင္ငံတကာကေန ဆုခ်ီးျမွင့္တာကေတာ့ သူ့အတြက္ေရာ၊ က်ေနာ္တုိ့ လူ့အဖြဲ့အစည္းအတြက္ပါ ဂုဏ္ယူစရာေပါ့ဗ်ာ၊၊ က်ေနာ္ အမ်ဳိးသမီးနဲ့ က်ေနာ္တို့ ေဒသခံေတြရဲ့အိမ္မေျပာင္းရေရး တုိက္ပြဲကို အသိအမွတ္ျပုလိုက္တာပါပဲ။”
ဆုရျပီးရင္လည္း တုိက္ပြဲက မျပီးေသးဘူးလို့ တပ္ဘန္နီးက ေျပာပါတယ္။
“က်မတို့ရဲ့လႈပ္႐ွားမႈေတြကို တိုးခ်ဲ့သြားမယ္။ အိမ္မေျပာင္းရေရးနဲ့ ဒီမုိကေရစီ အခြင့္အေရးေတြ အတြက္ တနုိင္ငံလံုးမွာ ကြန္ရက္ေတြ ခ်ိတ္ဆက္မယ္။ က်မတို့ ရပ္ကြက္ေန ျပည္သူေတြ ထုိက္ထုိက္တန္တန္ အေျခအေနကို ျပန္မရမခ်င္း ဆုိက္ျပီးေတာ့ တိုက္ပြဲ၀င္ သြားမယ္။”
(Borin Noun ေရးသည့္ Cambodian Land Rights Activist to Receive International Award သတင္းေဆာင္းပါးကို ဘာသာျပန္ပါသည္)
DVB
No comments:
Post a Comment